Το άγχος είναι η κύρια πηγή και έκφραση κάθε ψυχολογικής δυσκολίας. Στην ουσία είναι ένας φόβος χωρίς εμφανές αντικείμενο, που υπάρχει σε όλους τους ανθρώπους. Ως ένα βαθμό είναι λειτουργικό και δημιουργικό, αλλά όταν ξεπερνάει τα ανεκτά όρια του κάθε ανθρώπου γίνεται δυσλειτουργικό, μας μπλοκάρει και μπορεί να δημιουργεί συμπτώματα. Πιο συγκεκριμένα, η επιρροή του δυσλειτουργικού άγχους αφορά όλη την εν γένει λειτουργικότητα του ανθρώπου και επηρεάζει τον κάθε άνθρωπο στα σημεία που είναι ευάλωτος (εκεί συνδυάζεται και με άλλους παράγοντες όπως η κληρονομικότητα, το βιολογικό υπόστρωμα κ.τ.λ.).
Η σεξουαλικότητα δε θα μπορούσε να είναι η εξαίρεση των επιρροών του δυσλειτουργικού άγχους, καθώς αποτελεί μια σύνθεση νοητικής, ψυχοσυναισθηματικής και σωματικής λειτουργίας. Συνήθως είναι ένας τρόπος έκφρασης της σχέσης μεταξύ των ανθρώπων, ενώ θεωρείται και η βασική πηγή άντλησης ικανοποίησης του ατόμου. Ωστόσο, σε αρκετές περιπτώσεις η σεξουαλικότητα δύναται να αποτελέσει το πεδίο ανάδειξης και έκφρασης έντονων στρεσογόνων καταστάσεων που έχουν ως αποτέλεσμα την εμφάνιση προβλημάτων. Τότε προσδιορίζεται ως σεξουαλική δυσλειτουργία που οφείλεται σε ψυχολογικούς παράγοντες.
Στη περίπτωση των σεξουαλικών δυσλειτουργιών , όπως σε κάθε ψυχοσωματική δυσκολία, θα πρέπει το σύμπτωμα να επιμένει για τουλάχιστον τρεις ή τέσσερις μήνες για να θεωρηθεί ότι υπάρχει εγκατεστημένη δυσλειτουργία. Επιπλέον η επανάληψη του συμπτώματος θα πρέπει να εμφανίζεται σε περισσότερο από το 80% των συνευρέσεων, ώστε να προσδιορίζει μια παθολογική κατάσταση, η οποία χρήζει αντιμετώπισης.
Οι διαταραχές του οργασμού στη γυναίκα αλλά και οι διαταραχές οργασμού στον άνδρα (πρόωρη εκσπερμάτωση) ή η στυτική δυσλειτουργία αποτελούν παραδείγματα όπου οι ψυχοσυναισθηματικοί παράγοντες παίζουν καθοριστικό ρόλο. Παράγοντες προδιαθεσικοί όπως διαταραγμένες οικογενειακές σχέσεις, ανασφάλεια γύρω από τον ψυχοσεξουαλικό ρόλο συνδυάζονται με εκλυτικούς παράγοντες όπως προβλήματα στην σχέση, γέννηση παιδιού, απιστία , και στη συνέχεια προστίθενται και οι παράγοντες που συντηρούν το πρόβλημα όπως άγχος απόδοσης, φόβος αποτυχίας, κακή επικοινωνία συντρόφων, αισθήματα ενοχής κ.α. («θεραπεία ζεύγους Ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις από την ψυχαναλυτική τη συμπεριφορική και την συστημική οπτική». Εκδ. ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ Αθήνα 2008 σελ.151). «Oι πιο συχνοί ψυχολογικοί παράγοντες που ενοχοποιούνται για τη διαταραχή οργασμού στον άνδρα είναι η αυστηρή ανατροφή και η ενοχή για το σεξ που αυτή δημιουργεί, η αντίληψη ότι το σεξ είναι αμαρτία και ότι τα γεννητικά όργανα είναι «βρώμικα», ασυνείδητες αιμομικτικές επιθυμίες, αντίθεση του άντρα σε σχέδια εγκυμοσύνης του ζευγαριού, εχθρότητα και θυμός προς τη σύντροφο κ.α. » («Βασικά στοιχεία κλινικής ψυχιατρικής» Νίκου Μάνου εκδ. UNIVERSITY STYDIO PRES Θεσσαλονίκη 1997 σελ. 667).
Η σεξουαλική δραστηριότητα από παράγοντας άντλησης ικανοποίησης μετατρέπεται σε ένα ιδιαίτερα στρεσογόνο παράγοντα . Έτσι το σεξ γίνεται αδιάφορο ή και τρομακτικό ‘καταρρακώνοντας’ το άτομο που το βιώνει και αποδομώντας σταδιακά τις σχέσεις του. Συνεπώς, οι σεξουαλικές δυσλειτουργίες βάλλουν απευθείας την αυτοπεποίθηση του ατόμου καθώς το άτομο βιώνει μια συνεχόμενη ματαίωση και φόβο που μοιάζει να μην έχει λύση . Δημιουργείται έτσι ένα φαύλος κύκλος, όπου μια φοβία εκφράζεται μέσω ενός συμπτώματος ενώ το σύμπτωμα επιβεβαιώνει τη φοβία. Δυστυχώς, τις περισσότερες φορές το άτομο είναι εξαιρετικά δύσκολο να ξεφύγει από αυτόν τον φαύλο κύκλο.
Εν κατακλείδι, η ψυχοθεραπεία (βραχύχρονη ή μακρόχρονη) αποτελεί ένα ιδιαίτερα αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης της σεξουαλικής δυσλειτουργίας. Μία βραχύχρονη ψυχοθεραπεία αποσκοπεί στην ανακούφιση του συμπτώματος, ενώ μία μακρόχρονη αποσκοπεί στη θεραπεία της αιτίας . «Οι συνεδρίες εστιάζονται εντονότερα στις ψυχολογικές συγκρούσεις και στις διαστρεβλώσεις της επικοινωνίας που παρεμποδίζουν τη σχέση-προβλήματα που συχνά ξεκινούν από τις παιδικές συγκρούσεις του κάθε συντρόφου.» («Βασικά στοιχεία κλινικής ψυχιατρικής» Νίκου Μάνου εκδ. UNIVERSITY STYDIO PRES Θεσσαλονίκη 1997 σελ.680).
Βιβλιογραφία
«ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΖΕΥΓΟΥΣ Ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις από την ψυχαναλυτική τη συμπεριφορική και τη συστημική οπτική.» εκδ. ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ Αθήνα 2008
«Βασικά στοιχεία ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ» Ν. Μάνου. Εκδ. UNIVERSITY STYDIO PRES Θεσσαλονίκη 1997.
Καρπενησιώτης Στάθης
Κλινικός Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπευτής
(εκ.μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αναλυτικής
Ομαδικής κ Οικογενειακής θεραπείας)
τλ 6974487408 mail Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.